CO WARTO WIEDZIEĆ NA TEMAT POMIARÓW!
1. Jakie mogą być skutki nie wykonania pomiarów elektrycznych
– porażenie prądem elektryczny
– kara pieniężna – może zostać nałożona przez organy kontroli takie jak: Państwową Inspekcje Pracy lub Straż Pożarną
– brak szans na odszkodowanie od firmy ubezpieczeniowej – ubezpieczając budynek firmy, dom, czy mieszkanie, większość firm ubezpieczeniowych NIE informuje Państwa o konieczności posiadania aktualnych badań instalacji elektrycznej. Gdy zdarzy się nieszczęście np. pożar i wystąpią Państwo o odszkodowanie… zostaną Państwo poproszeni o aktualne protokoły z pomiarów instalacji elektrycznej. Jeżeli nie mają Państwo takich dokumentów – nie ma szans na odszkodowanie.
2. Kto może wykonywać pomiary?
Osoba posiadająca uprawnienia , którego dokumentem potwierdzającym jest świadectwo kwalifikacyjne.
3. Czym są pomiary i po co je wykonujemy?
Celem pomiarów jest sprawdzenie czy instalacja elektryczna oraz zainstalowane urządzenia elektryczne są wykonane i zainstalowane prawidłowo. W pierwszej kolejności dokonujemy oględzin – czyli sprawdzamy, czy żadne przewody nie stanowią zagrożenia poprzez uszkodzoną izolację, czy urządzenia są prawidłowo podłączone, kontakty dobrze przymocowane. Poza tym sprawdzamy czy gniazda znajdują się w przepisowych odległościach od natrysków i wanien kąpielowych.
Urządzenia elektryczne nie mogą stwarzać zagrożenia dla materiałów znajdujących się w pobliżu.
Po przeprowadzeniu oględzin przechodzimy do pomiarów.
- najważniejszym pomiarem jest pomiar skuteczności ochrony przeciwporażeniowej poprzez dostatecznie szybkie wyłączenia zasilania (tzw. pomiar skuteczności zerowania). Ten pomiar polega na sprawdzeniu, czy urządzenie zabezpieczające (wyłącznik nadmiarowo-prądowy lub wkładka topikowa) odłączy zasilanie w przypadku pojawienia się napięcia na metalowej obudowie urządzenia (pralka, lodówka)
- kolejnym jest pomiar rezystancji izolacji – pozwala stwierdzić, czy izolacja przewodów w instalacji elektrycznej jest na dostatecznie wysokim poziomie – zbyt niska wartość rezystancji izolacji może spowodować wadliwe działanie wyłączników przeciwporażeniowych.
- badanie wyłączników różnicowoprądowych – polega na sprawdzeniu zadziałania wyłączników przeciwporażeniowych, które mają na celu odłączenie zasilania podczas porażenia człowieka prądem elektrycznym.
4. Kiedy i jak często należy wykonywać pomiary elektryczne?
Zawsze – przed oddaniem obiektu do eksploatacji, w którym zainstalowano lub modernizowano instalacje lub urządzenia elektryczne. Mają one potwierdzić ich przydatność i gotowość do eksploatacji w miejscu zainstalowania.
- Każdorazowo – w przypadku wystąpienia czynników zewnętrznych oddziaływujących na obiekt, związanych z działaniem człowieka lub sił natury takich jak:
- wyładowania atmosferyczne
- silne wiatry
- intensywne opady
- pożary i powodzie, w wyniku których doszło lub mogło dojść do uszkodzenia obiektu.
Okresowo – kontrola ta powinna obejmować w szczególności badanie instalacji elektrycznej w zakresie stanu sprawności połączeń, osprzętu, zabezpieczeń i środków ochrony od porażeń, oporności izolacji przewodów oraz uziemień instalacji i aparatów,
Czasookresy pomiarów eksploatacyjnych instalacji i urządzeń elektrycznych:
LP. |
Rodzaj pomieszczenia | Okres czasu pomiędzy sprawdzeniami | |
Rezystancji izolacji | Skuteczność ochrony przeciwporażeniowej | ||
Nie rzadziej niż co | |||
1 | O wyziewach żrących | 1 rok | 1 rok |
2 | Zagrożone wybuchem | 1 rok | 1 rok |
3 | Otwarta przestrzeń | 5 rok | 1 rok |
4 | Bardzo wilgotne o wilg. ok. 100% i przejściowo wilgotne (75 do 100%) | 5 rok | 1 rok |
5 | Gorące (o temperaturze powietrza ponad 35 C) | 5 rok | 1 rok |
6 | Zagrożone pożarem | 1 rok | 5 rok |
7 | Stwarzające zagrożenie dla ludzi (ZL I, ZLII i ZL III) | 1 rok | 5 rok |
8 | Stwarzające zagrożenie dla ludzi (ZL I, ZLII i ZL III) | 1 rok | 5 rok |
9 | Pozostałe nie wymienione w p.1-8 | 5 rok | 5 rok |
Lp.7 – bardzo ważny element z punktu widzenia bezpieczeństwa p. poż. Pracownicy odpowiedzialni za zarządzaniem budynkami często nie pamiętają o konieczności wykonywania tych badań nie rzadziej niż co 1 rok. W razie jakiegokolwiek zdarzenia (np. pożar obiektu) osoby, które nie dopełniły tego obowiązku narażone są na poważne konsekwencje prawne
ZL I – budynki użyteczności publicznej lub ich części, w których mogą przebywać ludzie w grupach ponad 50 osób,
ZL II – Budynki lun ich części przeznaczone do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się,
ZL III – szkoły, budynki biurowe, domy studenckie, internaty, hotele, ośrodki zdrowia, otwarte przychodnie lekarskie, sanatoria, lokale handlowo-usługowe, w których może przebywać do 50 osób, koszary, pomieszczenia ETO, zakłady karne i inne podobne.
pomiary rezystancji uziemień i instalacji odgromowych
Badania okresowe urządzeń piorunochronnych należy wykonać nie rzadziej niż co 6 lat. (wg. PN-86/E-05003/01)
5. Na kim spoczywa obowiązek zapewnienia wymaganego stanu technicznego instalacji i urządzeń elektrycznych?
Uwaga !!! obowiązek spoczywa na:
a) dostawcy energii elektrycznej w zakresie przyłącza, złącza oraz liczników znajdujących się w budynku,
b) właścicielu lub zarządcy budynku w zakresie oprzewodowania, sprzętu i osprzętu, urządzeń zasilających i rozdzielczych, aparatury rozdzielczej i sterowniczej, urządzeń zabezpieczających oraz uziemienia,
c) użytkowniku lokalu w zakresie łączników instalacyjnych, gniazd wtyczkowych, bezpieczników topikowych lub wyłączników nadmiarowych instalacyjnych, wyłączników przeciwporażeniowych różnicowoprądowych oraz odbiorników energii elektrycznej stanowiących wyposażenie lokalu.
- Do obowiązków właściciela lub zarządcy budynku w zakresie utrzymania stanu technicznego instalacji i urządzeń elektrycznych należy:
- uczestnictwo w odbiorze technicznym instalacji po jej wykonaniu, rozbudowie, przebudowie, modernizacji, remoncie lub naprawie,
- uczestnictwo w okresowej kontroli przy badaniu instalacji elektrycznej w zakresie stanu sprawności połączeń, sprzętu, osprzętu, zabezpieczeń i środków ochrony od porażeń, oporności izolacji przewodów oraz uziemień instalacji i aparatów,
- sporządzania planów kontroli okresowych, planów napraw i wymian, zmierzeń remontowo-modernizacyjnych oraz zapewnienie terminowej realizacji tych planów,
- kontrola jakości prac eksploatacyjnych (robót konserwacyjnych),
- zapewnienie realizacji zaleceń pokontrolnych, wydawanych przez organy nadzoru budowlanego oraz inne organy upoważnione do kontroli,
- przeprowadzenie doraźnej kontroli stanu technicznego instalacji elektrycznych w przypadku zaistnienia zagrożenia: życia lub zdrowia użytkowników lokali, bezpieczeństwa mienia i środowiska,
- udział w pracach związanych z likwidacja skutków awarii i zakłóceń,
- prowadzenie dokumentacji eksploatacyjnej instalacji elektrycznej, jako wydzielonej części dokumentacji eksploatacyjnej budynku,
- bieżące działania zapewniające bezpieczeństwo użytkowania energii elektrycznej.
6. Podstawa prawna wykonywania pomiarów:
Prawo Budowlane (Dz.U. Nr 89 z dnia 25 sierpnia 1994r. – Prawo Budowlane z późniejszymi zmianami)
7. Protokół z pomiarów
Po przeprowadzeniu pomiarów elektryk przygotowuje protokół, który powinien zawierać, oprócz wszelkich informacji dotyczących oględzin i wykonanych badań, również zestawienie istotnych wyników a ponadto informację dotyczącą przeprowadzonych zmian i rozbudowy, jak również o występujących odchyleniach od norm i przepisów, wymieniając odpowiednie części instalacji, których to dotyczy.